W 2000 r. w Stadzie Ogierów w Łącku Sp. z o.o. powstało Centrum Rozrodu Koni, w skład którego weszły:
- stacja mrożenia nasienia ogierów
- bank nasienia
- stacja unasieniania klaczy
- centrum dydaktyczne, przeznaczone do szkolenia studentów i lekarzy weterynarii z zakresu rozrodu koni.
Kontakt:
- gł. specjalista ds hodowli – Joanna Kruk tel. 603067764
- lek. wet. – Konrad Żabka tel. 505-891-393
Zakres działalności:
1. Inseminacja klaczy
Klacze przyjmowane są do Stada Ogierów w Łącku Sp. z o.o. do przestronnych boksów. Opiekę weterynaryjną sprawuje specjalista rozrodu zwierząt. Po przyjeździe przeprowadzany jest bardzo szczegółowy wywiad dotyczący ogólnego stanu zdrowia klaczy oraz historii wykorzystania hodowlanego. Następnie wykonywane są ogólne badanie kliniczne i badania specjalistyczne układu rozrodczego: USG, pobranie wymazów z macicy do badań mikrobiologicznych i cytologicznych oraz ocena budowy dróg rodnych. Wyniki badań przedstawiane są właścicielowi klaczy. Jeśli zachodzi potrzeba klacz jest leczona i w zależności od charakteru schorzenia poddawana hormonalnej stymulacji cyklu rujowego, indukcji owulacji lub zabiegom płukania macicy, antybiotykoterapii i ewentualnie chirurgicznej plastyce sromu. Indywidualnie dobierany jest profil żywienia i suplementacji.
Klacze zdrowe są unasienniane przez lekarza weterynarii lub kierowane do krycia naturalnego w punkcie kopulacyjnym. W większości przypadków klacze inseminowane są nasieniem mrożonym. Najważniejsze w tej metodzie jest wyznaczenie właściwego momentu unasiennienia. Klacze badane są, stacjonarnie, nawet do 6 razy na dobę i dopiero po stwierdzeniu owulacji poddawane są inseminacji. Oocyt czyli komórka jajowa jest bardzo krótko zdolna do zapłodnienia. Najefektywniejsze jest wykonanie zabiegu w ciągu zaledwie kilku pierwszych godzin po jajeczkowaniu. Bardzo ważne jest zachowanie higieny i aseptyki. Klacz musi być odpowiednio przygotowana do zabiegu (wywiązany ogon, dokładnie umyty, wydezynfekowany i osuszony srom). Stosowany sprzęt (katetery, probówki, rękawice, strzykawki) jest sterylny. Badanie ultrasonograficzne w kierunku ciąży wykonuje się już w 14-18 dni po pokryciu. Skuteczność zapłodnienia klaczy po zabiegu sztucznego unasienniania klaczy nasieniem mrożonym wynosi ok. 80%.
Wprowadzona w Stadzie Ogierów w Łącku metoda endoskopowego unasienniania klaczy, umożliwiająca podanie nasienia dokładnie na brodawkę jajowodową. Zastosowanie endoskopu zdecydowanie zwiększa skuteczność zabiegu inseminacji.
2. Badanie przydatności ogierów do rozrodu:
- ogólne badanie kliniczne,
- badanie układu rozrodczego ogiera,
- pobieranie nasienia do badania morfologicznego i badania przeżywalności plemników,
- pobieranie wymazów do badań mikrobiologicznych ogólnych i w kierunkubakterii Taylorella equigenitalis wywołujacej CEM (zakaźne zapaleniemacicy),
- pobieranie krwi do badań serologicznych w kierunku: niedokrwistości zakaźnej koni, zarazy stadniczej, nosacizny i arteritis,
- pobieranie nasienia do badań wirusologicznych w kierunku siewstwa wirusa arteritis oraz do badań bakteriologicznych i mykologicznych,
- pobieranie materiału genetycznego do badań DNA,
- wystawianie orzeczeń o przydatności ogiera do rozrodu.
3. Pobieranie i mrożenie nasienia.
Ogier musi być wpisany do księgi hodowlanej lub rejestru i dopuszczony do rozrodu oraz pochodzić ze stajni wolnej od chorób zakaźnych.
Wymagane badania: arteritis, niedokrwistość zakaźna koni, nosacizna, zaraza stadnicza i CEM. Ogier musi mieć oznaczone DNA.
Procedura przyjmowania ogierów do centrum pozyskiwania nasienia
Nasienie mrożone jest w słomkach 0,5 ml w technologii francuskiej. Na jedną dawkę inseminacyjną przypada min. 300 milionów plemników poruszających się ruchem postępowym, a więc od 4 do 8 słomek w zależności od jakości nasienia. Przeciętnie można uzyskać ok. 10 dawek z 1 ejakulatu. Nasienie pobiera się 2-3 razy w tygodniu w zależności od wydolności ogiera.
4. Bank nasienia
W banku nasienia zgromadzono blisko 2000 dawek kilkudziesięciu ogierów różnych ras. Aktualny wykaz nasienia znajduje się na stronie stadoogierow.pl w zakładce: Rozród koni/Bank nasienia.
5. Działalność dydaktyczna
Już od 15 lat w laboratorium Stada Ogierów w Łącku Sp. z o.o. prowadzone są zajęcia dla studentów z wydziałów weterynarii i biotechnologii oraz dla lekarzy weterynarii. Prowadzone są szkolenia z zakresu sztucznego unasienniania klaczy, rozrodu zwierząt, a także chorób koni. Ponadto Stado dysponuje dużą salą konferencyjną oraz miejscami noclegowymi dla uczestników kilkudniowych szkoleń.
